آزمایشگاه خون شناسی دانش آموزی سلام گویچه قرمز

آموزش آزمایشگاهی خون شناسی یا هماتولوژی عملی با بیان ساده جهت استفاده دانش آموزان عزیز ( نویسنده آموزشیار آزمایشگاه مهدی خواجه)

آزمایشگاه خون شناسی دانش آموزی سلام گویچه قرمز

آموزش آزمایشگاهی خون شناسی یا هماتولوژی عملی با بیان ساده جهت استفاده دانش آموزان عزیز ( نویسنده آموزشیار آزمایشگاه مهدی خواجه)

رنگ آمیزی گسترش خونی بوسیله رنگ گیمسا

 

خون شناسی دانش آموزی   


دانش آموز : آقا ما که اصلا نفهمید یم . آخرش چی به چی  شد،آقا 


رنگ آمیزی گسترش خونی بوسیله رنگ گیمسا 

به قلم : مربی آزمایشگاه سلام گویچه قرمز

مربی آزمایشگاه : دانش آموزان عزیزتوجه بفرمائید.حالا بازهم توضیح می دهم نگران نباشید.

ببیند بعد از تهیه گسترش خونی اگر لام را زیر میکروسکوپ قراردهیم، فقط هاله ای از سلولها ی خون را مشاهده می کنیم .

برای مطالعه روی سلولها ی خون باید گسترش خونی را رنگ آمیزی کنیم .

دانش آموز: آقا رنگ آمیزی ؟! رنگ آمیزی با چی؟ با مرکب چین ؟؟!ینی دونه دونه سلول ها را رنگ کنیم ؟

مربی : نه ، نه  رنگ آمیزی با محلول رنگ  گیمسا

دانش آموز: رنگ گیمسا ؟!

مربی : بلی رنگ گیمسا، این رنگ خود حاوی  دو  رنگینه است.

1- رنگینه متیلن آبی

2- رنگینه ائوزین .

دانش آموز:   لطفا بیشتر توضیح دهید. آقا

مربی: بطور بسیار ساده وخلاصه عرض کنم:

رنگینه متیلن آبی موجود در محلول رنگ گیمسا خاصیت  بازی دارد.

توجه کنید :

رنگینه متیلن آبی که گفتم خاصیت بازی دارد ،  قسمتهای اسیدی سلول را رنگ می کند

دانش آموز: آقا خیلی سخت شد . قسمت های اسیدی سلول مقصود کجای سلول است؟

مربی: مقصود  هسته سلول، به خاطر وجود نوکلئیک اسید(اسیدهای هسته ای) هسته سلول ها خاصیت اسیدی دارند.

دانش آموز: آقا اجازه؟ با این رنگ هسته سلول ها  چه رنگی میشه؟

مربی: با این رنگ هسته سلول آبی تیره متمایل به بنفش میشه .

حالا رنگینه ائوزین ساختار های بازی سلول را رنگ می کنه.

دانش آموز: آقا اجازه ؟  رنگ ائوزین مثلا کدام  قسمت سلول را  رنگ می کنه؟

مربی : دانه های موجود در سیتوپلاسم سلول را رنگ می کنه.

توجه کنید دانه هائی که خاصیت بازی دارند. با رنگ ائوزین به رنگ نارنجی درمیآیند.

به عنوان نمونه  دانه های موجود در سلول های ائوزینوفیل  با رنگ آمیزی گیمسا به رنگ نارنجی درمی آیند.

- دانش آموز:آقا ما که ابدا نفهمیدیم . آخرش چی شد .  آقا.

مربی: نگران نباش یاد می گیری نیاز به تمرین وتکراردارد .

خوب حالا کسی هم هست که متوجه شده باشد.

دانش آموزان : بله آقا ... بله آقا.... من ... من .. بگم چی شد؟ 

مربی  آزمایشگاه : شما بفرمائید .

دانش آموز: برای مطالعه میکروسکپی روی سلول های خونی باید گسترش خونی را رنگ آمیزی کنیم .

تا شکل سلولها را زیرمیکروسکپ  ببینیم .درسته آقا؟

رنگ قابل استفاده می تواند رنگ گیمسا باشد.

داخل محلول رنگ گیمسا  دو ماده رنگی وجود دارد .

1- ماده رنگی رنگینه متیلن آبی 2- ماده رنگی رنگینه ائوزین

رنگینه متیلن آبی آقا، خودش خاصیت بازی دارد.

ولی جالب اینکه به قسمتهای اسیدی سلول علاقه دارد،مثل هسته سلول ها که این رنگ هسته سلول را آبی تیره متمایل به بنفش می کند.

دانش آموز: درسته آقا ؟

مربی :   بله درسته، عالیه !

دانش آموز: در عوض  رنگینه ائوزین خاصیت اسیدی دارد. این رنگ  قسمت های بازی سلول رنگ می کند.

مثل دانه های موجود داخل سیتوپلاسم  سلول ها که خاصیت بازی دارند را رنگ می کند.

رنگ این دانه ها نارنجی می شوند. مثل سلول  ائوزینوفیل که داخل سیتوپلاسمش دانه های نارنجی وجود دارد.

مربی: آفرین …!! آفرین….!!

دانش آموز2: آقا حالا تازه یه چیزایی فهمیدم .

مربی: عرض نکردم نیاز به تکرار و تمرین دارد؟

دانش آموزان: آقا تشکر ، سپاس آقا، سپاس

مهدی خواجه آموزشیار آزمایشگاه سلام گویچه قرمز
http://redcell.blogsky.com

جلسه بعد
دانش آموز:آقا از شستن که نمرد

رنگ آمیزی:2

به قلم : آموزشیار آزمایشگاه

دانش آموز: آقا ما که محلول رنگ گیسما خریدیم و روی گسترش خونی ریختیم.

ولی زیر میکروسکوپ داخل لام هیچ چیزی دیده نشد. که نشد، مثل اینکه خونˏروی لام شسته شده بود      

مربی  آزمایشگاه : خب شاید شما لام خونی را ثابت نکرده بودید،دوم اینکه اسم رنگ گیمسا است نه رنگ گیسما !!

دانش آموز:آقا چه فرقی می کند چه علی خواجه، چه خواجه علی ، 

مربی آزمایشگاه : باید یاد بگیرید کلمات را صحیح بگویید 

دانش آموز: ببخشیدآقا،رنگ گیمسا. چرا آقا لام را ثابت گذاشته بودم و رویش رنگ ریختم.

مربی  آزمایشگاه : یه قصه برایتان تعریف کنم.

کودکی  داشت بچه گربه ای را می شست پدرش سر رسید ماجرا را دید گفت: بچه گربه را که میشوئی خواهد مرد، بچه اعتنائی به حرف پدر نکرد . پدر برگشت گربه را روی بند رخت بدون حرکت آویزان یافت.

موضوع را جویا شد  بچه گفت پدر از شستن که نمرد .هنگام چلاندن که خواستم آبش را بگیرم مرد.

- خنده دانش آموزان

مربی : حالادقیقا نقل شماست   شما لام را ثابت کرده اید . ولی خونˏ  را روی لام را ثابت نکرده بودید.

حالا برایتا ن توضیح میدهم .

ثابت کردن یا فیکس کردن

گسترش خونی(لام خونی) تهیه شده را می گذاریم خوب خشک شود.

لام خونی  را روی دهانه یک لیوان قرار می دهیم. مواظب باشیم لام را وارونه روی دهانه لام نگذارید 

به عبارت بهتر اون سطح لام که رویش خون پخش کردیم  به طرف بالا باشد. 

روی سطح لام خونی  قطره قطره الکل متانول میریزیم . بطوریکه الکل تمام سطح لام خونی را فرا گیرد .

صبر می کنیم تا الکل روی سطح لام خوب خشک شود.(این عمل را ثابت کردن لام خونی با الکل گویند.)

مر حله رنگ آمیزی

رنگ گیمسا را به نسبت یک به ده با آب رقیق میکنیم. (1ccرنگ گیمسا +  9 ccآب)

روی سطح لام خونی که ( ثابت شده است)  رنگ گیمسای رقیق شده می ریزیم 

اینجا  اینجا 

بعد ازگذشت 20 تا 30 دقیقه رنگ روی لام را دورمیریزیم.  

لام را زیر شیر آب با جریان ملایم گرفته تا رنگ های اضافی خوب شسته شود.

حالا سلول های خونی روی لام رنگ گرفته اند. می گذاریم لام خوب خشک شود.

روی لام یک قطره روغن ایمرسیون می چکانیم

بعد زیر میکروسکوپ با عدسی شیئی 100 لام را مورد مطالعه قرار می دهیم.

توجه :در تمام مراحل موظب باشید لام را پشت و رو نه گذاشته باشید

مهدی خواجه آموزشیار آزمایشگاه سلام گویچه قرمز

http://redcell.blogsky.com